پخش زنده
امروز: -
اصلاح الگوی کشت ؛ یک تیر و دو نشان
با کاهش تدریجی کاشت محصولات آبخواهی مثل سیب زمینی و هنداونه در استان اردبیل، دورنمای اجرای طرح اصلاح الگوی کشت در اردبیل موفقیت آمیز است.
بوته های هندوانه مزرعه حاج صفدر در تربت کندی مغان دو سالی است که جای خود را به ساقه های سحر انگیز کلزا داده است. مزرعه انگار رخت عوض کرده و زردی شورانگیز گلهای کلزا را بر بوته های سبز رنگ هنداونه ترجیح داده است. حاج صفدر اما از تغییر کشت خود راضی است. او می گوید از دو سال پیش دیگر نه نگران اضافه برداشت آب روستاهای بالادستی است و نه نگران کاهش قیمت هندوانه.
حاج صفدر دل پری از افت و خیر قیمت هنداونه دارد. می گوید دو سال پیش که قیمت هنداونه خریداری شده بر سر مزرعه به کمتر از 300 تومان رسید، دلش خون شد.
- «یک بطری آب را هزار تومان می فروشند آنوقت من برای هر کیلو هنداونه نیم تن آب دادم و آخرش به قیمت بطری خالی آب معدنی هم از من نخریدند.»
حاج صفدر دل پری از افت و خیر قیمت هنداونه دارد. می گوید دو سال پیش که قیمت هنداونه خریداری شده بر سر مزرعه به کمتر از 300 تومان رسید، دلش خون شد.
- «یک بطری آب را هزار تومان می فروشند آنوقت من برای هر کیلو هنداونه نیم تن آب دادم و آخرش به قیمت بطری خالی آب معدنی هم از من نخریدند.»
آمارهای منتشر شده درباره روند اجرای طرح تغییر الگوی کشت در استان اردبیل از نتایج امیدوار کننده حکایت می کند.
کاهش سطح آب رودخانه ارس در شمال استان ، کاهش میانگین بارندگی ها در شهرستانهای مختلف و افزایش خطر فرونشست دشت اردبیل مسئولان استان را بر آن داشت تا همگام با سیاست های وزارت جهاد کشاورزی ، از سال 93 طرح اصلاح الگوی کشت و محدود کردن کشت محصولات آبخواه در استان اردبیل را در دستور کار قرار دهند.
علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب ، تغییر الگوی کشت در استان هدف مهم دیگری را هم دنبال می کند و آن سوق دادن کشاورزان به کشت محصولات استراتژیک و افزایش درآمد آنهاست.
حاج صفدر می گوید در حالی که پارسال قیمت خرید تضمینی هر کیلو کلزا توسط دولت بیش از سه هزار تومان بود ، دلالان ، هندوانه های مغان را در سر مزرعه کمتر از 600 تومان می خریدند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، مدیر کل جهاد کشاورزی استان اردبیل با خاطرنشان کردن اینکه سالیانه میلیاردها دلار ارز برای واردات محصولات استراتژیکی مانند گندم و دانه های روغنی از کشور خارج می شود می گوید: دولت مصمم است در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی ، ضریب خوداتکایی کشور در تولید این محصولات را افزایش دهد. به عبارت دیگر الویت استفاده از آب کشاورزی با محصولاتی است که نقش مهمتری در سبد غذایی مردم دارند.
خلیل نیکشاد ادامه می دهد: در مناطقی مانند دشت اردبیل که با کمبود آب مواجه است ، ملاک اصلی در تغییر الگوی کشت ، جایگزینی محصولات کم مصرف تر به جای محصولات آبخواه است.
وی با اینکه از سال 93 به تناسب شرایط آب و هوایی و استعدادهای کشاورزی مناطق مختلف استان ، برنامه اصلاح الگوی کشت برای هر کدام از شهرستانها به صورت جداگانه تدوین و ابلاغ شد می افزاید: از آن زمان اجرایی شدن دستورالعمل های این طرح با جدیت پیگیری می شود.
کشت های جایگزین در شمال استان
مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان اردبیل می گوید با هدف استفاده بهینه از آب ، طی سه سال گذشته کشت هندوانه در مناطق شمالی استان و دشت مغان به تدریج تا 50 درصد کاهش یافته و در عوض کاشت محصولات استراتژیکی همچون گندم و دانه های روغنی جایگزین کشت هندوانه شده است.
حسن روحی با بیان اینکه در سه سال گذشته سطح زیر کشت انواع محصولات دانه های روغنی از جمله سویا ، کلزا ، بادام زمینی و آفتابگردان و پنبه در مناطق شمالی استان به صورت چشمگیر افزایش یافته است می افزاید: در این مدت کشت سویا و کلزا در مقایسه با سه سال قبل از آن بیش از دو برابر بیشتر شده است و سطح زیر کشت محصولاتی مانند آفتابگردان ، پنبه ، بادام زمینی ، سیر و گندم از 10 تا 30 درصد افزایش داشته است.
جایگزینی آزمایشی کینوا به جای برنج
مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان اردبیل از اجرای طرح کشت محصول کینوا به جای برنج برای اولین بار در استان خبر می دهد و می گوید: این گیاه با خواص غذایی مشابه برنج ، کم آب بر است و به همین دلیل به عنوان محصول جایگزین برای ارقام بومی برنج کاشته در استان اردبیل در نظر گرفته شده است.
روحی می افزاید: اگر گیاه کینوا در کشت آزمایشی بهره دهی مناسب داشته و با شرایط آب و هوایی استان سازگاری لازم را داشته باشد ، از سالهای آینده سطح زیر کشت آن در حاشیه رودخانه های قره سو و ارس افزایش خواهد یافت.
کشت های جایگزین در مناطق مرکزی و جنوبی
مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان اردبیل درباره محصولات جایگزین سیب زمینی در مناطق مرکزی استان و به ویژه دشت اردبیل هم می گوید: روند کاهش سطح زیر کشت محصول سیب زمینی در سه سال اخیر در دشت اردبیل آغاز شده است و در عوض محصولاتی با نیاز آبی کم و درآمد زایی بالا جایگزین آن شده است.
وی با بیان اینکه سطح زیر کشت ذرت شیرین در دشت اردبیل به 530 هکتار و سطح زیر کشت چغندر قند به 855 هکتار افزایش یافته است ، روند رو به رشد کشت زعفران را هم خاطرنشان می کند و می گوید: در سال زراعی جاری بیش از 477 تن پیاز زعفران در بین زارعان علاقمند در شهرستانهای نمین ، گرمی و خلخال توزیع شد.
اصلاح الگوی کشت در باغات
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل از تلاش برای گسترش سطح باغ های پسته در استان خبر می دهد و می گوید: در سه سال اخیر بیش از 68 هزار اصله نهال پسته در بین متقاضیان به ویژه باغذاران شهرستان مشگین شهر توزیع شده است.
محرم عدلی با یادآوری اینکه باغ های پسته نیاز آبی بسیار پائینی در مقایسه با درختانی مانند هلو و سیب دارند تصریح می کند: گسترش سطح باغ های پسته در استان یکی از موفق ترین طرح هایی است که در راستای سیاست تغییر الگوی کشت دنبال می شود و با بهره دهی درختان پسته کشت شده در سالهای آینده شاهد عرضه میزان قابل توجهی از پسته مشگین شهر در بازار کشور خواهیم بود.
طرح کاهش تدریجی کشت محصولاتی مانند هندوانه و سیب زمینی که برغم آب بری بالا ، بهای اندکی دارند و جایگزینی محصولات با ارزش افزوده بیشتر به جای آنها، با یک تیر دو نشان خواهد زد ؛ هم درآمد کشاورزان افزایش می یابد و هم مصرف آب کشاورزی کاهش خواهد یافت.
* نویسنده : یاشار پورمجید
نظر شما