چاپ نظریه نوین استاد دانشگاه امیرکبیر در مجله انجمن هسته‌ای آمریکا

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیرکبیر؛ پروفسور مهدی سهرابی عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و عضو فرهنگستان علوم ایران از «نظریه نظام حفاظت در برابر اشعه جهانی» ابداعی اخیر خود خبر داد و گفت: این نظریه با یک فلسفه، مفهوم و روش جدید استاندارد ارائه شده و پیشنهادی برای جایگزینی «نظام کنونی حفاظت در برابر اشعه» است که در کشور‌های جهان اعم از پیشرفته و در حال توسعه برای حفاظت پرتوکاران، بیماران، مردم و محیط زیست در برابر اشعه مطرح است.

وی با اشاره به فلسفه این نظریه نوین افزود: این نظریه یک پرتوکار را در واقع فردی از مردم جامعه در نظر گرفته می‌شود که علاوه بر دوز پرتوگیری‌های دریافتی گوناگون به ویژه از منابع طبیعی محیط زیست (از طریق مواد رادیو اکتیو موجود در پوسته زمین و گاز‌های رادون ناشی از آن‌ها در خانه‌ها و چه از پرتو‌های کیهانی)، بطور پیوسته و شبانه روزی از محیط کار هم به دلیل وظیفه شغلی خود در کار با اشعه پرتوگیری شغلی دریافت می‌کنند.

این محقق با بیان اینکه پرتوگیری شغلی یک پرتوگیری ناپیوسته است و در بسیاری از موارد دوز دریافتی آن از دوز پرتوگیری‌های طبیعی محیط‌زیست کمتر است، گفت: از این رو بر اساس این نظریه، مقدار پرتوگیری یک پرتوکار شامل دوز دریافتی یک فرد از مردم جامعه و دوز پرتوگیری شغلی با بکارگیری ضرائب اصلاحی ناپیوستگی آن با هم جمع شده و در قالب یک «حد استاندارد» محاسبه ‌می‌شود.

سهرابی افزود: کمیسیون بین‌المللی حفاظت در برابر اشعه اکنون دوز پرتوگیری‌های طبیعی یک پرتوکار را به عنوان یک فرد از جامعه و حتی در بررسی‌های اپیدمیولوژیکی در نظر نگرفته است و حد دوز حفاظت یک پرتوکار در برابر اشعه را فقط از پرتوگیری‌های شغلی تعیین می‌کند که در بسیاری از موارد مقدار آن رقم بسیار ناچیزی نسبت به دوز پرتوگیری‌های طبیعی یک فرد از محیط زیست است.

وی با اشاره به فلسفه این نظریه نوین گفت: این نظریه را در چند سال گذشته ارائه و اثبات و در مقاله‌هایی منتشر کرده‌ام، در واقع نظام کنونی حفاظت در برابر اشعه در دست اجرا استاندارد نیست و به طور مثال پرتوکارانی که در نقاط مختلف جهان به کار با اشعه اشتغال دارند دارای «حد ریسک» استاندارد کار با اشعه یکسان نیستند.

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر افزود: در این نظریه پرتوگیری‌های طبیعی را نمی‌توان نادیده گرفت و فقط دوز پرتوگیری‌های شغلی در محیط کار را منظور می‌شود بلکه باید جمع دوز پرتوگیری‌های یک فرد پرتوکار را چه از محیط کار و چه از محیط زیست در نظر گرفت.

این محقق با تأکید بر اینکه این نظریه تحول بزرگی در نظریه کمیسیون بین المللی حفاظت در برابر اشعه و سازمان‌های دیگر که در سطح جهان در این زمینه استاندارد ساز هستند ایجاد می‌کند، گفت: این نظریه قرار است با داده‌های جدیدتر در نهمین همایش بین‌المللی پرتو‌های طبیعی سطح بالای محیط زیست که در ماه سپتامبر ۲۰۱۸ در دانشگاه هیروزاکی ژاپن برگزار می‌شود، در قالب سخنرانی کلیدی افتتاحیه همایش ارائه شود.

پروفسور مهدی سهرابی عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و عضو فرهنگستان علوم ایران در این همایش به عنوان رئیس همایش و سخنران کلیدی اول دعوت شده است.

وی همچنین گفت: در ماه سپتامبر ۲۰۱۷ مقاله‌ای تحت عنوان «حدود دوز حفاظت در برابر اشعه کنونی: نیاز مبرم به تغییر» توسط دو دانشمند یکی آمریکایی و یکی کانادایی عالی رتبه از دپارتمان انرژی آمریکا و دیگری از دپارتمان انرژی اتمی کانادا در مجله Nuclear News انجمن هسته‌ای آمریکا به چاپ رسید که در آن با استفاده از داده‌های اشتباه از دوز پرتوگیری طبیعی ۳۵ هزار نفر مردم رامسر خواستار تغییر «حد دوز پرتوکاران» با تغییر فلسفه حفاظت در برابر اشعه کنونی از «مدل خطی ریسک سرطان بر حسب دوز» به مدل «هورمسیز» شدند.

وی با بیان اینکه در مدل هورمسیز ادعا می‌شود مقدار کم دوز اشعه برای بدن مفید است، افزود: در روی جلد این مجله عکسی از یک «حمام آب معدنی رامسر» چاپ شده بود.

سهرابی گفت: با مطالعه این مقاله، نامه مفصلی با ارائه داده‌های صحیح از دوز پرتوگیری طبیعی ۳۵ هزار نفر از مردم رامسر و ساکنین مناطق با پرتوزایی طبیعی بالای آن به سردبیر آن مجله ارسال کردم و در آن خواهان اصلاح اطلاعات فوق شدم و «مدل نظام حفاظت در برابر اشعه جهانی» (مدل URPS) نظریه خود را به عنوان پلی بین «مدل خطی» و «مدل هورمسیز» با استناد به داده‌های علمی معتبر پیشنهاد کردم.

سهرابی افزود: هیأت تحریریه این مجله با استقبال از موضوع نامه، از من دعوت کرد مقاله‌ای در این زمینه جهت چاپ در ماه ژوئن ۲۰۱۸ آن مجله ارائه دهم تا در صورت مناسب بودن، چاپ کنند از این رو مقاله‌ای تحت عنوان «پلی میان مدل خطی و هورمسیز حفاظت در برابر اشعه: پیشنهاد یک نظریه نوین نظام حفاظت در برابر اشعه جهانی؛ استاندارد برای ایمنی مردم، پرتوکاران و محیط زیست در قرن بیست و یکم» به مجله ارائه کردم.

استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: این مقاله در نشریه ماه ژوئن ۲۰۱۸ آن مجله به نام دانشگاه صنعتی امیرکبیر انتشار یافت؛ در این مقاله به استناد دیگر مقاله‌های خود در این زمینه که در مجله‌های معتبر بین‌المللی منتشر شده بود، یک «مدل نظام حفاظت در برابر اشعه جهانی» را ابداع کردن و آن را بعنوان پلی میان «مدل خطی» و «مدل هورمسیز» معرفی کردم و در آن خواستار تغییر فلسفه کنونی به فلسفه نوین «نظام حفاظت در برابر اشعه جهانی» شدم.

وی افزود: با اعمال این نظریه و بکارگیری ضرائب ناپیوستگی پرتوگیری شغلی پرتوکاران، به عنوان یک حدس اولیه حتی حد دوز شغلی فعلی ۲۰ میلی سیورت در سال یک پرتوکار می‌تواند به عنوان مثال به ۱۰۰ میلی سیورت در سال افزایش یابد. در نتیجه با اجرای این نظریه نوین، هزینه احداث و بهره برداری تأسیسات پرتو پزشکی، تاسیسات صنعتی، نیروگاه‌های هسته‌ای و ... تا حتی ۵ برابر هزینه کنونی می‌تواند کاهش پیدا کند.

این محقق ابراز امیدواری کرد: «نظریه نظام حفاظت در برابر اشعه جهانی» تنها راه استاندارد برای ایمنی مردم، پرتوکاران و محیط زیست در برابر اشعه در قرن بیست و یکم در سطح جهان قرار گیرد.