وفاق اجتماعی عزاداران حسینی در پایتخت معنوی ایران

 به گزارش خبرگزاری صدا سیما، مرکز خراسان رضوی، شاید بعد از شهادت امام حسین (ع) و یارانشان در دشت کربلا، ( بجز عزاداری اهل بیت حضرت از روز عاشورا تا روز چهلم)  شیعیان و دوستداران اهل بیت (ع) اولین بار در زمان حکومت آل بویه توانستند به طور رسمی در خیابان ها عزاداری کنند زیرا رهبران این سلسله از شیعیان بودند اگرچه نمونه هایی از سوگواری در ایران از زمان  امام رضا (ع)  و یا حتی قبل از اسلام نیز وجود داشت.

عزاداری امام حسین(ع) از آن پس، در دوره های مختلف تاریخ همچنان برگزار اما در دوران حکومت پهلوی تلاش می شد این مراسم مذهبی بر چیده شود که با حضور امام راحل (ره) در مراسم عزاداری حضرت سید الشهدا(ع)، عزاداری عاشورا به شروع قیام مردم ایران علیه ظلم مستکبران تبدیل شد و از پس از انقلاب دیگر شکلهای عزاداری، با شکوهتر برگزار شده به گونه ای که در برخی مناطق ایران، این مراسم به جاذبه های گردشگری مذهبی تبدیل شده است.

مراسم عزاداری شهادت مظلومانه امام حسین (ع) در دیگر کشورهای جهان نیز از دیر باز برپا و شیعیان که در برخی کشورها، تعداد آنها حتی به اندازه تعداد انگشت های دست هم نمی رسد یاد رشادت های امام حسین(ع) و یارانش را گرامی می دارند.

خراسان رضوی به ویژه مشهد مقدس به عنوان پایتخت معنوی جهان اسلام به علت وجود بارگاه نورباران رضوی مورد توجه جدی مردم جهان اسلام به ویژه شیعیان است، از این رو در ایام عزاداری حسینی، ارادتمندان اهل بیت (ع) از دور و نزدیک کشور حتی از بلاد اسلامی دیگر در این شهر مقدس گردهم می آیند.

بسیاری از هیئتهای عزاداری از اردبیل، تبریز، اصفهان ، تهران، شمال و جنوب کشور، شیعیانی از پاکستان، لبنان، بحرین و دیگر بلاد اسلامی همزمان با ایام محرم و صفر آداب و رسوم خود را در این کلانشهر مذهبی به نمایش می گذارند و جلوه هایی از عشق و ارادت خود را به خاندان اهل بیت علیهم السلام متجلی می کنند به گونه ای که زیباترین صحنه های وفاق عزاداران حسینی در کشور و جهان اسلام را می توان در این شهر مشاهده کرد.

آیینهای عزاداری خاصی هم که در این کلان شهر مذهبی در حرم قدسی رضوی برگزار می شود در دنیا بی نظیر و موجب جذب بسیاری از ارادتمندان اهل بیت (ع) در سراسر دنیا به این جاذبه های مذهبی شده است.

سید خلیل منبتی معاون اماکن متبرکه و امور زائران آستان قدس رضوی می گوید: مراسم تعویض پرچم گنبد حرم رضوی و پوشش ضریح مطهر در آستانه ماه محرم با سیاهپوش شدن سراسر صحن ها و ایوانهای حرم رضوی که قدمت آن به دوره صفوی بر می گردد، مراسم سنتی صلات با سابقه 300 ساله و طنین انداز شدن اشعار معروف محتشم کاشانی و آیین سنتی خطبه خوانی شب عاشورا با قدمت 100 ساله با حضور با شکوه و بی نظیر زائران و عزاداران از سراسر دنیا از صحنه های کم نظیر دلدادگی به خاندان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام در دنیا است.

یکی از اعضای کاروان 700 نفره کشور آذربایجان که به حرم رضوی مشرف شده است، با حضور در این دریای مواج ارادت می گوید: در سال‌های اخیر جوانان بسیاری در آذربایجان تشنه دریافت معارف انسان‌ ساز شده و مردم شناخت بیشتری به اهل بیت(ع) پیدا کرده‌اند که این امر مانع نفوذ و شکل‌گیری گروه‌های تکفیری در این کشور شده است.

شاهین حسنلی که امام جمعه شهر باکو آذربایجان است از جلوه های ارادت و شیفتگی زائران در این صحن و سرا به وجد آمده است.

گروهی از شیعیان جنوب کشور لبنان نیز در تشرف به حرم مطهر رضوی از این که در روزهای محرم و عزای خاندان اهل بیت(ع) به این صحن و سرا مشرف و با جلوه هایی از عزاداری مردم ایران و دیگر کشورها آشنا شده اند ابراز خرسندی کردند.

مادر شهیدی از اعضای این گروه در حاشیه این تشرف می گفت: مردم لبنان نیز همانند مردم ایران دوستدار اهل بیت(ع) هستند و جان خود را فدای دفاع از حریم امامت و ولایت می‌کنند.

حضور سالانه حدود 30 میلیون زائر و گردشگر خارجی و داخلی به دومین کلانشهر مذهبی جهان و حضور 3 میلیون زائر داخلی و خارجی در تاسوعا و عاشورای حسینی، امسال به این شهر موید این است که مشهد الرضا کانون توجه و حضور جهانی ارادتمندان اهل بیت عصمت و طهارت(ع)  اعم از شیعه و سنی محسوب می شود که به یمن وجود بارگاه قدسی امام هشتم محقق شده است.

از این رو دشمنان همچنان در تلاش انداین صحنه های بصیرت مسلمانان به ویژه شیعیان و ارادت و دلدادگی به ائمه هدی(ع) را برهم بزنند که فتنه مشهد – بصره دشمن از آن دست است.

مهمترین آئینهای عزاداری در دیگر نقاط خراسان رضوی

سبزوار خاستگاه تعزیه خوانی ایران:

 خراسان رضوی به ویژه منطقه غرب آن خاستگاه تعزیه ایران با قدمت هزار ساله به شمار می رود.

کارشناس تعزیه کانون تعزیه سبزوار می گوید: سبزوار کانون اصلی تشیع در ایران است که تعزیه در آن جایگاه خاصی دارد و کتاب "روضه الشهدا "اثر ملا حسین واعظ سبزواری که پایه اصلی اشعار تعزیه کشور به شمار می رود بیانگر این موضوع است.

قاسم سهیلی منش اجرای تعزیه مسلم ابن عقیل، طفلان مسلم، حضرت قاسم ابن الحسن(ع) ، حضرت علی اکبر (ع)، حضرت عباس(ع)، شهادت امام حسین(ع) حضرت زینب (س) و آتش زدن خیمه ها را از مهمترین تعزیه ها در این منطقه اعلام کرد.

رضا شجاع سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سبزوار هم می گوید: طرح ثبت سبزوار به عنوان" پایتخت تعزیه ایران" تدوین و به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی فرستاده شده است.

فَدیشه از مراکز مهم شبیه خوانی در جهان اسلام با قدمت 300 سال:

 نیشابور نیز از پایگاههای اصلی اجرای تعزیه در کشور های جهان است به گونه ای که بعضی از هنرمندان سینمای جهان در دیدار از گروههای تعزیه نیشابور، آن را در دنیا بی نظیر توصیف کرده اند.

حتی آیین علم گردانی در روستاهای نیشابور به شماره 634در فهرست میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی نیشابور می گوید : مراسم تعزیه خوانی در روستای فدیشه به عنوان بزرگتری اجتماع عزاداران سید الشهدا بعد از حرم رضوی، در روز عاشورا با حضور بیش از 70 هزار عزادار حسینی از سراسر ایران و کشورهای خارجی چون آمریکا، اسپانیا، آلمان، عراق و پاکستان با اجرای مراسمی چون علم سلام،تعزیه خوانی و شبیه خوانی برگزار می شود.

هادی شریفان می افزاید: رسم شبیه خوانی در فدیشه به دوره قاجار بر می گردد.

به گفته علی رضا شناسایی رئیس اداره میراث فرهنگی گناباد، این شهرستان در جنوب خراسان رضوی هم به عنوان یکی از مناطق اجرای نخستین تعزیه خوانی در کشور به شمار می رود که قدمت 200 ساله دارد.

آیین یتیم نوازی کاشمر، نعش سازی ویژه نقاط عشایری و پرده خوانی وتعزیه داری بردسکن از دیگر آیینهای با قدمت عزاداری در خراسان رضوی است که این استان را به یکی از جلوه گاههای عزاداری با شکوه سالار شهیدان مبدل کرده است.

کهنسال ترین تعزیه خوان کشور با نام علی محمد کاظمی 124 ساله که در بردسکن در قید حیات است  با بیان عشق و ارادتش به سالار شهیدان می گوید: تعزیه خوانی را از کودکی آغازکرده است و همه برکت عمرش را از تعزیه داری اهل بیت و امام حسین (ع) می داند.

پرهیزگار؛ کوچکترین تعزیه خوان کشور هم با 5 سال سن دربردسکن با تعزیه خوانی و خلق صحنه هایی از ارادت کودکانه به محضر امام شهیدان جاذبه هایی را برای هر بیننده به ویزه گردشگران مذهبی ایجاد کرده است.

مشهد مقدس به عنوان پایتخت معنوی جهان اسلام هم در مراسم تعزیه خوانی قدمت 150 ساله دارد.

عزاداری امام حسین (ع) برای بیان فلسفه قیام حضرت سید الشهدا و انطباق آئینهای عزاداری با ارزشهای عاشورا ضروری است تا زمینه انتقال ارزشهای انسانی و اسلامی وفرهنگ شیعی از نسلی به نسل دیگر در جامعه اسلامی بیشتر فراهم و باعث افزایش بصیرت و بینش جهان اسلام برای استیصال به حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) شود.

اما این عزاداری ها در سالهای متمادی با آسیبها و تحریفهایی مواجه شده که بخشی از آن از طرف برخی نا بخردان ودشمنان برای برهم زدن این وفاق و اتحاد جهانی بوده و بخشی از آن هم ناآگاهانه است.

معاون اجرایی حوزه علمیه خراسان رضوی می گوید: در تاریخ اسلام همه ائمه مانند امام صادق (ع) به برگزاری روضه و عزاداری اهل بیت (ع) اهتمام داشتند و بعد ها هم علمای دین به این مسئله اهمیت می دادند اما طبیعی است هرچه انسان از ماخذ فاصله بگیرد امکان ورود نادرستی ها بیشتر می شود از این رو عزاداری ها در سالهای متمادی هم به لحاظ محتوا و به لحاظ شکل دچار آسیب شده است.

حجت الاسلام و المسلمین فرجام می افزاید: چاپ و انتشار کتاب" لولو و مرجان" محدث نوری در بیان مفصل مطالب نادرست مجالس عزاداری و کتاب "تحریفات عاشورای "شهید مرتضی مطهری تایید این است که آسیبهای محتوایی متوجه عزاداری ها شده است.

وی می افزاید: به لحاظ شکل هم ورود برخی اشکالات از جمله داشتن پوششهای ناهنجار، آلات عزاداری غیر متعارف و حرکات غیر متعارف در بعضی دسته های عزاداری اشکالاتی ایجاد کرده -که بخشی از آن شناسایی و منسوخ شده -است؛ از این رو باید در کلانشهر مشهد به عنوان پایتخت معنوی جهان اسلام مجموعه های مربوط، به ویژه مبلغان دینی با بازنگری و اهتمام در پیراستن این آسیبها در تبیین اهداف عاشورا و عبرت آموزی از آن تلاش کنند.

امروزه در بعضی کشورهای عربی و اردو زبان هم با موج عظیمی از این آسیبها از جمله قمه زنی مواجه هستیم که عاملی برای اسلام ستیزی و کم رنگ جلوه دادن قیام عاشورا شده است ازاین رو رسانه ها هم با استفاده از زبان هنر و بازنمایی صحنه های شورو وفاق جهانی ارادتمندان اهل بیت (ع) در اشاعه فرهنگ ناب عاشورا و فرهنگ آگاهی و دشمن ستیزی  نقش مهمی دارند.