نقش هلدینگ ها در تامین مالی از طریق بورس تهران

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما؛ ​­­علی صحرائی در همایش ارزش آفرینی هلدینگ ها در راستای سیاست های اقتصاد مقاومتی افزود: در حال حاضر امکان تامین مالی در بورس تهران از طریق افزایش سرمایه، امکان بهره‌گیری از ابزارهای تأمین مالی همچون اوراق مشارکت، اجاره، استصناع و مرابحه و صندوق های زمین و ساختمان و صندوق پروژه برای رفع مشکل و تنگنای تأمین مالی شرکت‌های هلدینگ‌ فراهم شده است.

مدیرعامل بورس تهران گفت: یکی از پیشرانهای اصلی اقتصاد هر کشور بنگاه های اقتصادی هستند. در این بین هلدینگ ها به دلیل اینکه از نظر سرمایه، نیروی کار، ایجاد ارزش افزوده و توان انجام طرح های بزرگ شرایط مناسب تری دارند؛ از اهمیت بالاتری برخوردارند.

وی با تاکید بر اینکه در سند برنامه ششم توسعه بر رشد اقتصادی شتابان و پایدار و اشتغالزا،­ بهبود مستمر فضای کسب‌ وکار و تقویت ساختار رقابتی و رقابت‌پذیری بازارها شده، گفت: در سند سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی نیز بر رشد بهره‌وری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید، توانمندسازی نیروی کار، تقویت رقابت‌پذیری اقتصاد تاکید شده است.

مدیرعامل بورس تهران تصریح کرد: در سیاستهای کلی ارائه شده در خصوص «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی» به بالا بردن قدرت رقابت و افزایش بهره ‌وری عوامل تولید با اصلاح و بازسازی ساختار تولید ملی، کاهش هزینه ها و بهبود کیفیت تولید، بهینه سازی تعامل عوامل تولید و گسترش منابع مالی و کارآمدسازی مدیریت آن در جهت افزایش ظرفیت تولید ملی و کاهش هزینه ‌های تأمین مالی مورد نیاز بویژه با ساماندهی، گسترش و حمایت از نهادهای مالی توسعه ‌ای تاکید شده است.

وی با اشاره به اینکه سند سیاستهای کلی نظام در امور تشویق سرمایه ­گذاری، بر افزایش بهره وری اقتصاد کشور،اصلاحات ساختاری و مدیریتی و کاهش هزینه مبادلات اشاره دارد، اظهار داشت: این سند با هدف توجه به شرکت های مادر تخصصی و ­نقش بنگاه های اقتصادی به عنوان پیشران اصلی توسعه کشور تهیه شده است.

نقش با اهمیت شرکت های هلدینگ در سرمایه گذاری
صحرائی ادامه داد: با توجه به نقش با اهمیت شرکت های هلدینگ در سرمایه گذاری و ­توسعه شرکتهای تحت مدیریت و دارا بودن توان رقابتی، میزان سرمایه، ترکیب نیروی انسانی، تخصیص بهینه منابع، هم افزایی و ایجاد ارزش افزوده، بورس اوراق بهادار تهران امیدوار است با همفکری و تلاش همه فعالان بازار سرمایه ­و به کمک شرکتهای هلدینگ حاضر به توسعه هرچه بیشتر بازارسرمایه و فضای کسب و کار و اقتصاد کشور کمک کند.

وی درخصوص ضرورت‌های تشکیل شرکت‌های هلدینگ‌ گفت: برخی از کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه با هدف اصلاح و بازسازی شرکت‌های دولتی اقدام به ایجاد شرکت‌های دولتی هلدینگ کرده‌اند. دولت‌ها با تأسیس شرکت‌های دولتی هلدینگ، مالکیت و وظایف مدیریتی خود را تفکیـک می‌کنند و با فاصله انداختن بین شرکت‌ها و دولت‌ها به آن‌ها اجازه می‌دهند تا آزادی عمل بیشتری داشته باشند.

تسهیل روند خصوصی‌سازی از طریق ایجاد شرکت‌های هلدینگ و سپس واگذاری­
مدیرعامل بورس تهران به ­اصلی‌ترین انگیزه‌های دولت برای تأسیس هلدینگ‌ها اشاره و افزود: نخستین­­انگیزه برای ایجاد یک شرکت هلدینگ، یافتن وسیله‎ای جهت کنترل و هدایت شرکت‌های دولتی است زیرا برای دستگاه‌های دولتی، ارتباط مستقیم با شرکت‌های متعدد مشکل بوده و اثر بخشی لازم را در پی ندارد.

وی ادامه داد: فراهم کردن زمینه انتقال شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی از دیگر اهداف تشکیل شرکت‌های هلدینگ است که این انتقال ممکن است با بازسازی و نوسازی یا بدون آن صورت گیرد. اقدام به خصوصی‌سازی در جهت کوچک کردن شرکت‌های دولتی که سال‌های متمادی در مسیر بزرگ شدن حرکت کرده‌اند، کاری بسیار سخت اما این‌کار از طریق ایجاد شرکت‌های هلدینگ و سپس واگذاری آنها به بخش‌خصوصی امکان‌پذیر است.

صرفه‌جویی‌های اقتصادی یکی از اهداف ایجاد هلدینگ‌ها توسط دولت ها است
علی­ صحرائی ادغام به واسطه هماهنگی و یکپارچگی در بخش‌ها و فعالیت‌ها، را دلیل دیگر تأسیس شرکت‌های هلدینگ عنوان کرد و گفت: صرفه‌جویی‌های اقتصادی از دیگر اهداف ایجاد هلدینگ‌ها توسط دولت است. تشکیل هلدینگ می‌تواند با هدف افزایش سهم بازار و سود‌آوری ، کاهش هزینه‌ها و ریسک سرمایه‌گذاری‌ها و همچنین تملک شرکت‌های زیان ده و بازسازی مجدد آن‌ها با هدف رشد و بهبود وضعیت مالی این شرکت‌ها انجام شود. در ضمن ­صرفه‎جویی در زمان برای ورود به بازارهای جدید از طریق تصاحب شرکتی که قبلاً در بازار مورد نظر فعالیت داشته، بجای تخصیص منابع برای ورود به بازار مورد نظر؛تحقق می یابد.

هلدینگ‌ها با توجه به منابع مالی وسیع‌تر می‌توانند در طرح‌های بزرگ اقتصادی سرمایه‌گذاری کنند
مدیرعامل بورس تهران در خصوص مزیت های نسبی هلدینگ‌ها گفت: هلدینگ‌ها از منابع مالی وسیع‌تری برخوردارند و می‌توانند در طرح‌های بزرگ سرمایه‌گذاری کنند. با توجه به تخصصی بودن آن‌ها، مدیریت سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد و این ویژگی مختص هلدینگ‌ها­ است­­­که در شرکت‌های سرمایه‌ گذاری وجود ندارد. به‌این‌ترتیب مدیریت سرمایه‌گذاری به بهره‌وری بالاتر و بازدهی بیشتر سرمایه منتهی می‌شود. متنوع بودن کسب‌وکارهای آن‌ها منجر به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری می‌شود. ایجاد رکود در یک شرکت تابعه، باثبات یا ایجاد رونق در سایر شرکت‌های تابعه جبران می‌شود. این موضوع به این دلیل است که چرخه‌های تجاری، تأثیرات متفاوتی بر صنایع مختلف دارد.

نقش اساسی هلدینگ در رشد اقتصادی
مدیرعامل بورس تهران درباره­­نقش هلدینگ ها در توسعه اقتصادی گفت: یکی از پیشران‌های اصلی اقتصاد، بنگاه‌های اقتصادی هستند. در این بین هلدینگ‌ها به دلیل اینکه از نظر سرمایه، نیروی کار، ایجاد ارزش افزوده و توان انجام پروژه‌های بزرگ شرایط مناسب‌تری دارند بنابراین از اهمیت بالاتری برخوردارند. از این رو توجه به نقش هلدینگ‌ها و تأمین مالی آنها از اهمیت زیادی در توسعه اقتصادی برخوردار است. شرکت‌های هلدینگ در هر کشوری می‌توانند نقشی اساسی ایفا می کنند.

جایگاه ویژه هلدینگ­ها در بازار سرمایه ایران
صحرائی به جایگاه هلدینگ ها در بازار سرمایه ایران اشاره کرد و افزود: هم‌اکنون تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در صنعت هلدینگ در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران به ترتیب 29 و 5 شرکت است. هلدینگهای بورسی حدوداً 685 هزار سهامدار دارند. در بورس اوراق بهادار تهران، به طورکلی 65% سرمایه­گذاری ها در 5 صنعت محصولات شیمیایی(24%)، واسطه گری مالی (14%)، خودرو و ساخت قطعات(8%)، محصولات دارویی(12%)، انبوه سازی و املاک(7%)­ است. ارزش بازار صنعت هلدینگ در بورس تهران در پایان مهر ماه سال97 ­حدود 1690 هزار میلیارد ریال(169هزار میلیارد تومان) است­که معادل حدودا 24 درصد ارزش بازار کل بورس است. در فرابورس ایران نیز ارزش بازار صنعت هلدینگ نسبت به ارزش بازار فرابورس در 7 ماهه نخست سال 97، حدود 7 درصد است.

وی ارزش کل معاملات صورت گرفته در صنعت هلدینگ در 7 ماهه نخست سال 97 حدود 99 هزار میلیارد ریال عنوان کرد و گفت: این مبلغ ­15 درصد ارزش کل معاملات بورس را در برمی گیرد. این رقم در فرابورس ایران 13.5 درصد است.در مجموع از 821.510 هزار میلیارد ریال ارزش معاملات بورس و فرابورس، 118.312 هزار میلیارد ریال آن مربوط به هلدینگ ها می باشد که معادل 14.5 درصد ارزش کل معاملات است.

مدیرعامل بورس تهران درخصوص میانگین بازده هلدینگ ها در بورس گفت: میانگین بازده 7 سال گذشته هلدینگ 19% و بازده کل بورس 21% ­بوده است. این رقم نشان می دهد که هلدینگ ها متناسب با بازدهی شاخص حرکت کرده اند و تصویری از بازدهی بورس را داشته اند. در سال 1392 که شاخص بورس روند مثبتی داشته، بازدهی هلدینگ ها بیشتر از بازدهی شاخص بوده است. همچنین در سال 1393 که شاخص کل بورس بازدهی 21% ­داشته بازدهی هلدینگ ها ­13%- و بالاتر از میانگین بازدهی بورس بوده است.

وی با بیان اینکه امتیاز راهبری شرکتی هلدینگ های پذیرفته شده در بورس تهران نسبت به امتیاز میانگین کل بورس تهران ­بالاتر می باشد، اظهار داشت: این مساله نشان می دهد که هلدینگ ها در تامین منافع ذی نفعان نقش با اهمیتی دارند. ­میانگین امتیاز به موقع بودن، قابلیت اتکا و اطلاع رسانی شرکت های هلدینگ طی 3سال به ترتیب 90، 74 و 85 است که این رقم بالاتر از میانگین بازار و نشان از گزارش دهی به موقع و شفافیت هلدینگ ها در بورس دارد.

مدیرعامل بورس تهران ادامه داد: تعداد 9 شرکت از 50 شرکت برتر بورس و همچنین 7 شرکت از 30 شرکت بزرگ بورس اوراق بهادار تهران ­را هلدینگ ها تشکیل می دهند.

تامین مالی در شرکت های هلدینگ
وی درخصوص تامین مالی در شرکت های هلدینگی گفت: بررسی ها نشان می دهد که مهم‌ترین دلیل افزایش سرمایه هلدینگ‌ها، مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های تابعه جهت حفظ موقعیت در شرکت‌های مذکور و تملک شرکت‌های جدید است. تأسیس هلدینگ‌ها و پذیره‌نویسی و عرضه عمومی اوراق بهادار در بازار سرمایه نیز یکی دیگر از راه ‌های تجربه شده برای تأمین مالی هلدینگ‌ها از طریق انتشار اوراق بهادار است.

مدیرعامل بورس تهران ادامه داد: شرکت‌های هلدینگ برای تأمین مالی و تعیین ترکیب بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام از دو امکان تأمین مالی از منابع خارج از شرکت (از محل بدهی‌های بانکی و افزایش سرمایه) و تأمین مالی داخلی (بازار سرمایه داخلی) برخوردارند. یکی از مقررات حاکم بر تأمین مالی هلدینگ ها محدودیت در اعطای تسهیلات بانکی به این شرکت هاست. کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری در بیست و دومین جلسه خود مورخ21 / 07 / 1392 با توجه به سیاست های بانک مرکزی در ارتباط با تخصیص بهینه منابع بانک‌ها و لزوم اولویت بخشی در اعطای تسهیلات و تأمین منابع به بخش های ضروری و حیاتی اقتصاد کشور مقرر کرد­­که اعطای تسهیلات به شرکت‌های هلدینگی که موضوع اصلی فعالیت آن‌ها مدیریت شرکت‌ها می‌باشد، ممنوع است.

وی با بیان اینکه هلدینگ‌ها در اخذ تسهیلات بانکی با محدودیت‌های قانونی مواجه هستند، گفت: می‌توان در کنار افزایش سرمایه که در حال حاضر در دسترس‌ترین منبع تأمین مالی برای آن‌ها به حساب می‌آید، برای استفاده بیشتر آن‌ها از اوراق بدهی نیز بسترسازی کرد. در حال حاضر تجربه انتشار اوراق مشارکت و صکوک اسلامی برای تأمین مالی فعالیت هلدینگ‌ها وجود دارد. همچنین سایر اوراقی که مورد تأیید کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار قرار گرفته نیز می‌تواند مورد استفاده هلدینگ‌ها و شرکت‌های زیرمجموعه آنها قرار گیرد.

در پایان مدیرعامل بورس تهران به رقم تامین مالی هلدینگ های فعال در بورس اشاره کرد و گفت: میزان تأمین مالی شرکت‌های هلدینگ فعال در بورس اوراق بهادار تهران تنها از طریق افزایش سرمایه در سال 1395 بالغ بر 20,000 میلیارد ریال بوده که این رقم در سال 1396 با رشد چشمگیری همراه بوده و به بیش از 46,000 میلیارد ریال رسیده است.