سرعت گرفتن خروج سرمایه خارجی از عربستان

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا وسيما؛ پایگاه اینترنتی ­بلومبرگ در گزارشی به قلم متیو مارتین تحت عنوان « سرعت گرفتن خروج سرمایه خارجی از عربستان سعودی» نوشت :
قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی در ماه گذشته موجب شد دیدگاه اکثر سیاستمداران جهان به محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی منفی شود ولی سرمایه گذاران بخش خصوصی از مدتها قبل از این ماجرا به ولیعهد جوان سعودی بدبین شده بودند.
در پی مبارزه ادعایی با فساد در عربستان در نوامبر سال 2017 و بازداشت دهها تن از شاهزادگان و تجار و بازرگانان سعودی ، شمار زیادی از ثروتمندان در عربستان تلاش کردند سرمایه خود را از کشور خارج کنند یا برای ترک این کشور نقشه کشیدند.
 ثروت و ترس
آن دسته از ثروتمندان سعودی نیز که در کشور باقی مانده اند بیشتر ترجیح می دهند به جای افزایش سرمایه گذاری ، نقدینگی خود را راکد نگه دارند و این امر, مشکلات بزرگترین اقتصاد عرب را دو چندان کرده است . به گفته برخی از کارشناسان, قتل خاشقجی این روند را سرعت بخشیده است و تحلیلگران می گویند از دست رفتن اعتماد نخبگان داخلی به بن سلمان ممکن است اجرای اصلاحات بنیادین مورد نظر وی را با مشکل مواجه سازد. تصور می شود ثروت سعودی ها به اندازه ای است که می تواند پایه گذار یک بخش خصوصی قدرتمند باشد که جای درامدهای نفتی را به عنوان موتور اصلی محرک رشد اقتصادی بگیرد.
از این بدتر ترس سرمایه گذاران داخلی در عربستان به همتایان خارجی آنها نیز سرایت کرده است و بسیاری از آنان از مشارکت در پروژه های پیشنهادی ولیعهد اجتناب می کنند.
مارک موبیوس یکی از سرمایه گذاران سرشناس در بخش بازارهای نوظهور در این باره می گوید تعداد زیادی از سرمایه گذاران از عربستان سعودی واهمه پیدا کرده اند.
هانی صبرا موسس شرکت مشاوره ای الف ادوایزری Alef Advisory در نیویورک نیز در این باره به بلومبرگ گفت : در عربستان بازداشت شاهزادگان و سرمایه داران در هتل ریتز هم به لحاظ سیاسی و هم اقتصادی یک نقطه عطف و تعیین کننده بود زیرا موجب شد فرایندی که تازه آغاز شده بود, متوقف شود.
با این همه برخی دیگر از مقامات تاکید دارند این اقدام برای مبارزه با فساد گسترده ضروری به نظر می رسید . برخی از طرفداران ولیعهد نیز می گویند کاهش رشد سرمایه گذاری در کوتاه مدت ، تاوان قابل قبولی است که باید در ازای اجرای تحولات اساسی و کمک به ایجاد یک جامعه تجاری به مراتب شفاف تر پرداخت می شد.
بانک مرکزی عربستان در پاسخ به پرسش های بلومبرگ تاکید کرد ریاض هیچ محدودیتی برای نقل و انتقال سرمایه وضع نکرده است.
تبعات ماجرای هتل ریتز
ولی تبعات اقدامات بن سلمان که میلیاردرهایی مانند شاهزاده ولید بن طلال را به شدت به دردسر انداخت، بسیاری را به فکر خروج سرمایه از عربستان انداخته است. برخی از بازداشت شدگان در هتل ریتز برای آزادی خود در مجموع بیش از 100 میلیارد دلار پرداخت کردند.
برخی از سعودی ها نیز برای پنهان کردن مالکیت خود بر سرمایه از شبکه ای از شرکتها استفاده می کنند و بسیاری راه سرمایه گذاری در سوئیس یا دیگر کشورهای اروپایی را در پیش گرفته اند و ترجیح می دهند پولهای خود را در صندوق های سرمایه گذاری خصوصی یا بخش املاک و مستغلات در این کشورها سرمایه گذاری کنند.
یک تاجر سعودی به بلومبرگ گفت احمقانه است اگر طرح های جایگزین نداشته باشیم.
یکی از افراد دست اندرکار در انعقاد قراردادهای بین المللی برای اتباع سعودی ها نیز اعلام کرد ثروتمندان سعودی ترجیح می دهند از خرید های بزرگ و اقلامی که به چشم می آیند تا حد ممکن خودداری کنند. به عنوان مثال به جای خرید یک هتل پنج ستاره در لندن ترجیح می دهند همان اندازه پول را در خرید انبار در شمال انگلیس سرمایه گذاری کنند.
استفان هرتزوگ کارشناس مسائل خلیج (فارس) در کالج اقتصاد لندن در این باره می گوید : روند خروج سرمایه از عربستان سعودی حتی قبل از بازداشت شاهزادگان و تجار آغاز شده بود که بخشی از علت آن به کاهش آهنگ رشد اقتصادی در نتیجه اعمال سیاستهای ریاضت اقتصادی در واکنش به کاهش بهای نفت باز می گردد.
90 میلیارد دلار خارج می شود
پیش بینی می شود کل میزان خروج سرمایه از عربستان سعودی امسال با سیزده درصد افزایش به 90 میلیارد دلار یعنی حدود ده درصد تولید ناخالص داخلی این کشور در مقایسه با سال 2017 برسد .
کاهش سرمایه گذاری داخلی و خارجی به همراه افزایش مالیات ها و عوارض موجب شده نرخ بیکاری به بالاترین سطح در بیش از یک دهه گذشته برسد.
محمد بن سلمان در مصاحبه ای یک روز پس از ناپدید شدن خاشقجی اعلام کرده بود نرخ بیکاری از سال آینده کاهش خواهد یافت. وی همچنین با استناد به برگزاری کنفرانس اقتصادی ریاض که قرار بود اواخر همان ماه برگزار شود, پیش بینی کرده بود میزان سرمایه گذاری خارجی افزایش خواهد یافت.
تبعات اقتصادی قتل خاشقجی
ولی قتل خاشقجی واکنش های منفی بانکداران و مدیران اجرایی بین المللی را به دنبال داشت.
موبیوس در مصاحبه ای تلویزیونی با بلومبرگ در دبی گفت از این پس جذب سرمایه برای عربستان سعودی به علت نگرانی بر سر نحوه اداره کشور دشوارتر خواهد شد . اگر عملکرد سران سعودی در اداره کشور سوال برانگیز باشد نحوه برخورد آنها با شرکتها چگونه خواهد بود؟
یکی از سرمایه گذاران منطقه ای که قبلا در عربستان سرمایه گذاری کرده بود, تاکید کرد تصمیم ندارد دوباره این کار را انجام دهد. وی گفت عربستان سعودی از نقشه کاری من خارج شده است. چون وقتی می بینم بقیه به رغم فرصت های سرمایه گذاری در عربستان ترجیح می دهند پولهایشان را از کشور خارج کنند ، چرا من پولم را داخل عربستان ببرم؟