حکومت اسلامی ،مسوولان و خدمت رسانی

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما،مرکز اصفهان؛ انگیزه انسان در دست یابی به حکومت و در اختیار گرفتن زمامداری جوامع، مختلف است؛ گاهی منفعت طلبی و قدرت خواهی است و گاه جاه طلبی، ولی در جامعه اسلامی، از آن جا که هدف از آفرینش انسان و مبعوث کردن پیامبران و فرود آمدن کتاب های آسمانی، به کمال رساندن انسان است، اصلی ترین هدف حکومت و زمامدار اسلامی نیز فراهم کردن زمینه این کار از طریق حاکمیّت احکام و ارزش های اسلامی است.
حاکم اسلامی و خدمت رسانی
در مجموعه رهنمودهای اولیای دین، آن جا که اوصاف و مسئولیت های حاکم اسلامی شمرده می شود، به اموری تصریح شده که هر یک از آن ها، مصداق مهمّی برای خدمت گزاری و اصلاح امور مردم محسوب می گردند که درصورت تحقق آن ها، بسیاری از مشکلات اعتقادی، فرهنگی و اقتصادی مردم به طور کامل برطرف می گردد.
از آن جا که هدف از پذیرش مسئولیت های حکومتی در حکومت اسلامی، خدمت گزاری بیش تر به مردم و حاکمیّت بخشیدن به احکام و ارزش های الهی است، اگر کسی متوجّه این حقیقت باشد که توان انجام وظایف را ندارد، نباید در مناصب حکومتی وارد شود؛ چرا که او با این کار، علاوه بر ضرر رساندن به خود، در روند انجام مناسب کارهای جامعه نیز مانع ایجاد می کند و چنین کسی، در روز قیامت نیز سخت بازخواست خواهد شد. رسول اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «هرکس که مسئولیت اداره بخشی از کارهای مسلمانان را عهده دار شود، با این حال خود را از مردم دور بدارد و در حل مشکلات آن ها کوتاهی کند، خداوند در روز قیامت او را دچار فقر ساخته، نیازهای او را برآورده نخواهد کرد تا کیفر کوتاهی خود را در انجام وظیفه ببیند».
محبّت به مردم
در فرهنگ اسلامی که تک تک احکام آن با در نظر گرفتن واقعیت های وجودی انسان و نظام هستی پیش بینی شده است، پیش از ارائه یک دستور، معمولاً زمینه سازی مناسب برای تفهیم ضرورت و علّت آن انجام می گیرد. اگر اسلام زمامداران جامعه اسلامی را به خدمت کردن و محبت نمودن هرچه بیش تر به مردم ترغیب می کند، علّت این کار و فلسفه آن را نیز بیان می کند تا افراد از درون و عمق فطرت خود انگیزه پی گیری چنین وظیفه ای را بیابند.
یکی از راه های مهمّ رعایت و برپاداشتن انجام تکالیف فردی و اجتماعی، استفاده از ابزار تشویق است. براین اساس، به منظور هرچه بهتر و بیش تر انجام یافتن وظیفه خدمت رسانی به مردم، زمامداران باید کارگزاران خود را در خدمت به مردم تشویق کنند و از تمام فعالیت های ارزش مند آن ها که با هدف خدمت به مردم انجام می دهند، تقدیر به عمل آورند.
راه خدمت رسانی به مردم
رهبران جامعه با توجّه به شرایط موجود، به شیوه های مختلف می توانند به انجام وظیفه خدمت گزاری به آحاد مردم بپردازند تا نیازهای مادّی و معنوی آن ها به بهترین شکل برآورده شود.
گاهی علّت عدم توجّه به برآورده ساختن برخی از نیازمندی های مردم، عدم اطلاع زمامداران از نیازهای واقعی آن هاست. به منظور رفع این نقیصه، راه کارهای گوناگونی پیش بینی شده است که از جمله آن هاست اعزام مأموران به اطراف و اکناف کشور اسلامی، توجه به نامه هایی که از طرف مردم فرستاده می شود و گماشتن کارگزاران تیزهوش. البته چه بسا در مواردی، هیچ یک از این امور کارساز نباشد. در فرهنگ اسلامی، برای رفع این مشکل، یک تکلیف عمومی به عهده همه مردم گذاشته شده که علاوه بر خود افراد، دیگران نیز موظّف اند نیازمندی ها و خواسته برادران دینی شان را به زمامداران منتقل کنند.
خدمت رسانی به موقع
یکی از وظایف مهمّ زمامداران این است که به محض اطلاع از نیازمردم، در حدّ توان و در اندک زمانی آن نیاز را برآورده سازند؛ چرا که بسیاری از خواسته ها فوری است و اگر در برطرف سازی آن ها کوتاهی شود، چه بسا هرگز جبران پذیر نباشد و در نتیجه، اقدامات دیرهنگامْ سودی به حال فرد نداشته باشد. اولیای الهی در تبیین حقیقت خواسته های مردم گفته اند که کارگزاران دولت اسلامی، باید به نیازهای مردمْ به عنوان نعمت بنگرند و از توجّه پیدا کردن آن ها به خود هرگز خسته نشوند؛ چرا که در مقابل رسیدگی به خواسته های یک فرد از افراد جامعه اسلامی، پاداش عظیم دنیوی و اخروی نصیب آن ها خواهد شد. آن بزرگ واران به کارگزاران توصیه می کنند که بکوشند هرچه زودتر نیازهای مردم را برآورده سازند.
خدمت، عامل خوش بینی
بدون تردید هر نظام حکومتی، علاقه مند است که مردم نسبت به عملکرد آن خوش بین و از کارهای آن راضی و خشنود باشند. براین اساس، تمام کارگزارانِ حکومتی در همه جوامع از طریق تدوین برنامه ها و اجرای مقرراتی می کوشند تا به گونه ای باشند که هر روز بیش از پیش در جلب رضایت مردم موفق گردند.
کارگزارانِ حکومت اسلامی موظف اند در حدّ توانْ در راستای تأمین نیازمندی های مردم گام بردارند. البته این تلاش ها وقتی مطلوب است که همه با اخلاص و با هدف انجام وظیفه و اطاعت از دستورات الهی و به جای آوردن تکلیف دینی انجام گیرد و هیچ گونه منّت گذاری در آن نباشد؛ زیرا خطرناک ترین مانع برای دست یابی به پاداش الهیِ خدمت به مردم، منّت نهادن بر آنان است.
گرچه حکومت اسلامی موظف است که نسبت به تأمین نیازمندی های تمام اقشار جامعه توجّه جدّی مبذول دارد، ولی به جهت وضعیت شکننده و آسیب پذیری که نوع طبقات پایین و گرفتار جامعه دارند، رسیدگی به آن ها از اولویّت خاصّی برخوردار است.