گزارش مکتوب
طلای سرخ در کوران بیم و امیدها
در استان مرکزی با وجود کم آبی های سالهای اخیر، کشت رغفران رونق گرفت و از میان نقاط مختلف زعفران خمین توانست نام و آوازه ای بیابد.
به گزارش
خبر گزاری صداوسیما مرکز اراک؛ فرمان را که به سمت جنوب استان مرکزی هدایت میکنی شهر خمین از دل جاده ای هموار نمایان می شود . سرخی کنار جاده ها بیش از همه چشم نواز است . آفتاب در حال طلوع کردن است عطر دل انگیزی زعفران را از داخل ماشین نیز می توان استنشاق کرد . زنان و مردان زیادی در سطح زمین نشسته و در حال چیدن هستند ؛ این قصه ی قطب تولید زعغران استان مرکزی است .
زعفران گیاهی سنتی با خواص ارزشمند است که از دیرباز بهدلیل رنگ و رایحه و مزایای زیادش در ایران و جهان طرفداران زیادی داشته و بسیاری از مناطق کشور بهویژه دامنههای زاگرس و نواحی الوند در زمره رویشگاههای اولیه این گیاه کمآببر و مفید بوده است .
در استان مرکزی نیز با کم آب های سالهای گذشته ، کشت رغفران رونق گرفت و از میان نقاط مختلف زعفران خمین توانست نام و آوازه ای بیابد و خواهان زیادی به خصوص از میان دلالان نیز یابد.
پرباری در دل کم آبی ها
کیشانی مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان مرکزی می گوید : این گیاه نیازی به آبیاری مستمر و پرحجم ندارد و با بارندگیهای پاییز سبز میشود و تنها در شرایط خاص آبیاری محدودی میخواهد و از سوی دیگر بهدلیل وزن کم و ارزش افزوده بالا به طلای سرخ شهرت یافته است.
زارعی مدیر باغبانی جهادکشاورزی استان می افزاید : ۳۲۰ هکتار از اراضی کشاورزی استان مرکزی اکنون زیرکشت زعفران است که عرصههای کشت آن نسبت به سال گذشته ۴۰ هکتار بیشتر شده است.
وی می گوید : شهرستانهای خمین، دلیجان و خنداب به ترتیب بیشترین سطح زیر کشت این محصول را در استان به خود اختصاص داده و پیش بینی می شود امسال به بیش از هزار کیلوگرم برسد .
90 درصد زعفران جهان از مزارع ایرانی
بیش از ۹۰ درصد از ۳۰۰ تن زعفران عرضه شده در جهان در ایران تولید میشود و این محصول باارزش میتواند در وضعیت ناپایدار اقتصاد تک محصولی و متکی نفت مورد توجه قرار گرفته با راهبری صحیح در بازار مصرف داخلی و صادرات عرضاندام کند.
قیمت هر کیلوگرم زعفران استان مرکزی بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ میلیون ریال است .
به گفته ی مدیر جهاد کشاورزی خمین ، سطح زیر کشت زعفران در این شهرستان طی هفت سال اخیر هفت برابر رشد داشته است.
خمین پیشتاز تولید زعفران در استان مرکزی
ارشدی می گوید : سطح زیر کشت زعفران در خمین از ۱۱ هکتار در سال ۹۲ به ۷۱ هکتار در مدت هفت سال دولتهای یازدهم و دوازدهم افزایش یافته است.
میزان تولید و برداشت پاسال ۴۷۰ کیلوگرم گل زعفران مرغوب با ارزش ریالی ۶۶ میلیارد ریال بود که راهی بازار شد.
خاک مستعد ، آب و هوای نیمه گرمسیری، زمستان ملایم و تابستان گرم و خشک، محل مساعدی برای کشت و رویش ریز نقش های ارغوانی زعفران در خمین است.
تلاش کشاورزان و زعفران کاران خمینی به ایجاد شرکت تعاونی نیز رسیده است .
سودآوری با استفاده از ظرفیت هاست
عضو هیات مدیره تعاونی زعفران خمین می گوید : این تعاونی ۶۰۰ عضو و سهامدار دارد و هدف از تشکیل آن حمایت مالی و اقتصادی و زراعی است.
قاسمی می افزاید : استفاده از ظرفیتهای روز صنعت در تولید و عرضه زعفران سودآوری را به ارمغان میآورد و اکنون که زعفرانکاری به الگوی کشت در این شهرستان تبدیل شده باید هرچه سریعتر آزمایشگاه و صنعت بستهبندی را در قالب تعاونی راهاندازی کرد.
وی تصریح می کند : زعفران ایران در جهان رقیب ندارد و بستهبندی زیبا است که این محصول با کیفیت را در جایگاه مطلوب صادراتی قرار میدهد و امکان شناساندن آن را در قالب برند خمین برای بازارهای جهان مهیا میکند.
یغمای دلالان
عضو هیات مدیره تعاونی زعفران خمین تاکید می کند: تشکیل تعاونی زعفران در خمین سبب احیای اراضی، جلب سرمایه، توسعه تجارت و بازار و احیای اراضی شد.
قاسمی گفت: زعفران خمین با وجود موغوبیت به دلیل بستهبندی فلهای و خانگی با قیمت ناچیز توسط دلالان به یغما می رود .
به گفته کارشناسان ، تولیدکنندگان زعفران خمین به درستی شناختی از ارزش افزوده محصول خود و کاری که بستهبندی با آن میکند، ندارند و بهدلیل منابع و امکانات حداقلی در فصل برداشتتن به سود نازل داده و اگر بتوان با راهاندازی صنعت بسته بندی و برندسازی بازار تشنه داخلی و خارجی را تصاحب کرد، پای دلالان که اکنون محصول خمین را با نام سایر استانها عرضه میکنند از اقتصاد زعفران خمین بیرون کشیده میشود و حق به حقدار میرسد.
نبود تشکل منسجم
زعفران كاران خمینی بر این باورند كه نبود یك تشكل منسجم، بسته بندی نامناسب ، بازاریابی ضعیف باعث شده كه دسترنج تولید آنان به كام دیگران باشد و با اینكه هزینه و زمان زیادی را صرف این كشت می كنند آنگونه كه باید نتیجه نگرفته اند و فایده كمی برای كشاورز دارد درحالی كه كشت این محصول راهبردی در مناطق دیگر پرسود است.
آنان می گویند: ضعف زنجیره حمایتی و صنایع وابسته به كشت زعفران درخمین باعث شده كه دلالان از ماه ها قبل از برداشت برای خرید زعفران خمین دندان تیز می كنند و دسترنج زعفران كاران را به كام خود رقم زنند.
برنامه ای برای حمایت نیست
کاظمی از زعفران کاران می گوید : برنامه ای برای حمایت و مصرف زعفران خمین در خود استان وجود ندارد و حتی به نام دیگر استان ها به فروش می رسد وسود آن به جای اینكه به كشاورز برسد به جیب دلال و صاحب برند است.
كاظمی می افزاید : بسیاری از تولیدکنندگان به دلیل مشكلات محصول خود را یكجا به مشهد برای فروش می برند و گرچه فله فروشی سودی ناچیز نصیب تولید كننده می كند اما برای ترمیم هزینه های تولید و گذراندن زندگی چاره دیگری نداریم.
یك زعفران كار دیگر خمین می گوید : زعفران محصولی پرسود است درصورتی كه تولید بالا و توانمندی بازاریابی مناسبی باشد.
عربی می افزاید: كاشت طلای سرخ را به عنوان محصول هدف برگزیده ام چرا كه این محصول كم آب بر است و با اقلیم محل زندگی من سازگاری دارد.
حمایت و ایجاد انگیزه
وی توضیح می دهد: برای گذراندن زندگی و تامین هزینه تولید و پرداخت هزینه كارگر در موقع برداشت محصول خود را پیش فروش می كنم و اگر دولت حمایت لازم را در مراحل كاشت داشته باشد زعفران كار با انگیزه بیشتری به تولید می پردازد.
زعفران کار 12 ساله خمینی هم می گوید : با خرده فروشی سود بیشتری نصیب می شود اما به دلیل مخارج بالای زندگی، گاهی به ناچار باید محصول را به صورت یكجا به دلالان فروخت كه این مساله درد بزرگی برای تولید كننده است.
وی می گوید : هرسال با آغاز برداشت گل زعفران قیمت زعفران رنگ می بازد و حاصل دسترنج زعفران كاران با قیمت پایین به فروش می رود و با سپری شدن چند ماهی قیمت ها چند برابر می شود.
کلام آخر...
بانک جهانی پیشبینی کرده که گردش مالی گیاهان دارویی در سال ۲۰۵۰ میلادی به بیش از ۵ هزار میلیارد دلار خواهد رسید و زعفران با مزیتهای متعدد باید سهم خود را از این بازار تصاحب کند، چرا که فرآیند کشت آن فقط یک بار انجام شده و چند سال میتوان محصولش را برداشت کرد و در اقلیم کم آب ایران و استان مرکزی کشت آن مزیت محسوب میشود.
همچنین بر اساس آمار منتشره وزارت جهاد کشاورزی ۴۰۴ تن زعفران در سال ۹۷ از۱۱۳ هزار هکتار سطح زیر کشت کشور حاصل شد که ۲۸۰ تن به ارزش ۳۵۱ میلیون دلار صادر شده است.
محوریت اقتصاد شهرستان خمین بیشتر کشاورزی است و ۵۲ درصد از جمعیت ۱۰۵ هزار نفری این خطه واقع در جنوب استان مرکزی معیشت وابسته به کشاورزی دارند.
امیدها کشت زعفران است و بیم ها همه مسائلی که سود کشاورز را به جیب این و آن می برد و در ایم میان نقش مدیران است که با تکمیل زنجیزه تولید و بسته بندی و ایجاد تشکلی قوی برای بازاریابی فرصت این کشت و کار حلال حفظ کنند و رونق دهند .