حضرت ابوالفضل العباس (ع)، قمر بنی هاشم و بزرگ جانباز دشت کربلا
ولادت با سعادت سپهسالار عشق، فدایی ولایت و بزرگ جانباز دشت کربلا حضرت ابوالفضل العباس (ع) و روز جانباز مبارک.
به گزارش
خبرگزاری صداوسیمای مرکز مازندران، پیشوایان معصوم، عالیترین نمونه رهبری در جهان هستند و همه صفات پیشوایی در وجود مبارکشان به کمال رسیده است. همچنانکه این بزرگواران در رهبری بی نظیرند، در میان پیروان شان نیز کسانی یافت میشوند که در رهروی و پیروی از پیشوایان معصوم، مرتبهای عالی و بی نظیر دارند، به عبارت دیگر، معصومین (ع) پیروانی دارند که نمونه اعلا برای چگونه پیروی کردن از پیشوایان الهی هستند. در حقیقت، اینگونه افراد درس پیروی از معصوم را به طور عملی به دیگران میآموزند.
باب الحوائج، حضرت عباس بن علی (ع)، برترین نمونهای است که چگونگی پیروی از پیشوای معصوم را عملاً تعلیم میدهد. شخصیت آن بزرگوار به گونهای است که همه صفاتی را که لازمه یک پیرو واقعی است، به نحو کامل بروز داده و تجسمی از همه فضائل است.
ولادت حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام)
حضرت ابوالفضل العباس(ع) فرزند امیرالمؤمنین علی علیهما السلام، در ۴ شعبان سال ۲۶ هجری در مدینه به دنیا آمد. مادرش فاطمه کلابیه بود که بعدها با کنیه «ام البنین» شهرت یافت. آن حضرت، قامتی رشید، چهرهای زیبا و شجاعتی کم نظیر داشت و به خاطر سیمای جذابش او را «قمربنی هاشم» میگفتند. در حادثه کربلا، سمت پرچمداری سپاه امام حسین (ع) و سقایی خیمههای اطفال و اهل بیت امام را داشت. به خاطر فداکاری و جانبازی آن حضرت در روز عاشورا، روز میلادش به نام روز جانباز نامگذاری شده است.
امام علی علیه السلام بعد از فاطمه زهرا (س) طبق وصیت همسر با امامه ازدواج کرد و مدتی بعد در صدد برآمد با یکی از زنان که از خانوادهای شجاع و دلیر باشد، ازدواج کند تا خداوند فرزندی دلیر از وی به او عطا فرماید. به این منظور از برادرش عقیل که در علم اَنساب تبحّر داشت، خواست بانویی از خاندانی اصیل را برگزیند و خود نیز به خواستگاریش برود و به این ترتیب بود که برادر بزرگتر برای یافتن و سپس خواستگاری از چنین بانویی به فکر فرو رفت و اندکی بعد به یاد دختری از قبیلهی کلابیه افتاد و گفت با ام البنین کلابیه ازدواج کن که در عرب شجاعتر از پدران او کسی نیست. در پی این اظهار نظر، وی از طرف علی علیه السلام برای خواستگاری ام البنین به نزد قبیله کلابیه رفت و مراسم خواستگاری را انجام داد. هر چند اطلاعی از تاریخ این خواستگاری و ازدواج در دست نیست، ولی میتوان محدوده زمانی این مراسم را با مراجعه به منابع تاریخی مشخص کرد؛ زیرا میدانیم که تولد حضرت ابوالفضل علیه السلام در چهارم شعبان سال ۲۶ هجری قمری ذکر شده است.
بهره گیری از صفات و فضائل پدر
همراهی حضرت ابوالفضل(ع) با پدر، فرصتی زرّین در بهره گیری از صفات و فضائل علی علیه السلام در سفر و وطن، حرب و محراب برای او پدید آورد تا در حوادث آینده یکایک این اندوختههای ارزشمند را به کار گیرد و در لحظههای خطر استفاده نماید. مهمترین رشادت ابوالفضل علیه السلام در این دوران، به خاک افکندن هفت پسر ابوشعثا و پدر خیره سر آنان در نبرد صفّین بود، که نمونهای از انبوه فضایل وی به حساب میآید؛ لحظههایی که برق عشق و شوق از سیمای سپاه علی علیه السلام میدرخشید و سنگینی و شرمندگی معاویه و همراهانش را در صفّین سر بزیر ساخت.
حضرت ابوالفضل العبّاس حدود ۱۵ سال از زندگانی بابرکت خویش را در کنار پدر بزرگوارش حضرت علی علیه السلام گذرانید و بعد از آن هم در سایه لطف و مرحمت امام حسن و امام حسین علیهماالسلام زندگی کرد و همچون عبدی فرمان بردار، در خدمت این دو بزرگوار بود. آری، پدر و مادر گرانقدرش او را این چنین تربیت کرده اند که باید در برابر امام خود، متواضع و مطیع باشد؛ و چه خوب عباس علیه السلام این معنا را درک نمود! همدلی و همراهی عباس علیه السلام با برادران و شیفتگی او نسبت به سخنان و دستورات پدر و مادرش، نشانهای صریح از شعور و درک والای او بود، که هر روز بیشتر از گذشته، شهد دانش و دانایی را در کام اندیشه اش شیرینتر میکرد و با آداب و اخلاق اسلامی آشناتر میگشت.
الگوهای رفتاری در شخصیت حضرت ابوالفضل العباس(ع)
تمام ویژگیها و فضایل و کمالات حضرت عباس (ع) شعاعی از یک دایره است؛ دایرهای که بایستی آن را «ولایت پذیری» و اطاعت بی، چون و چرا از «ولایت» نام نهاد. به عبارت دیگر تمام ویژگیها و کمالات ابوالفضل العباس (ع) در پرتو پیروی محض از، ولی الله زمان خود یعنی برادرش، حسین (ع) رنگ میگیرد. همین ولایت پذیری است که شالوده اصلی دیگر فضایل و صفات آن بزرگوار را تشکیل میدهد. اگر این اطاعت پذیری از زندگی حضرت عباس (ع) حذف شود، دیگر فضایل حضرتش در بازار الهی قدر و بهایی نخواهند داشت. در حقیقت، پذیرش ولایت حجت زمان و پیروی مطلق از حجت الهی، حرکات حضرت عباس را نه تنها در روز عاشورا، بلکه قبل از آن جهت داد و کرامات حضرتش به عنوان «باب الحوائج» در گشودن گرههای کور زندگی متوسلین به آن حضرت، تنها گوشهای از مزد دنیایی پروردگار به ایشان میباشد؛ طبیعتاً ذخایری که خداوند متعال برای آن بزرگوار در قیامت تدارک دیده است، به تصور ما در نخواهد آمد، و این اجر ولایت پذیری قمر بنی هاشم است.
وفا، غیرت و شجاعت مهمترین صفات علمدار کربلا
وفا از مهمترین صفات انسانی است و معیاری برای شناختن نیکان است. این صفت زمانی پسندیدهتر است که انسان نسبت به میثاق خدایی وفادار باشد. وفاداری نسبت به پیشوای معصوم از مهمترین مصداق وفا به میثاق الهی است و حضرت باب الحوائج عباس بن علی (ع) تا پای جان به میثاق خویش وفادار ماند. به طوری که از آن پس در تاریخ تشیع به عنوان مظهر وفا شناخته شده و وفاداری به نام آن بزرگوار مترادف گردیده است.
یکی از صحنههای شکوهمند وفاداری حضرت عباس بن علی (ع) زمانی بود که شمر لعنت اللّه علیه، به خیمههای امام حسین (ع) نزدیک شد و برای حضرت عباس (ع) امان نامهای آورد و آن بزرگوار را صدا زد. حضرت ابوالفضل (س) از پاسخ دادن به شمر کراهت داشت لذا پاسخی به صدای شمر نداد، ولی امام حسین (ع) به عباس (س) فرمود پرسش شمر را که تو را صدا میزند، بی پاسخ مگذار. حضرت باب الحوائج به دستور امام خویش در پاسخ به شمر فرمود:ای دشمن خدا، بر امانی که برای ما آوردهای لعنت باد.
یکی از مهمترین عنصری که انسان را وادار به دفاع از حق میکند، «غیرت» است. غیرت نیروی محرکه وجود انسان در برابر ستم، ظلم و تجاوز به نوامیس الهی است. آن کس که شعله غیرت وجودش را روشن کرده است، در برابر ناحق بی تفاوت نمیشنید و تا پای جان پیش میرود. گذشته از این، غیرت نشان عفت شخص است و به تعبیر امام علی (ع)، عفت مرد، به مقدار غیرت اوست.
حضرت باب الحوائج این صفت والا را به حد کمال دارا بودند و غیرت به وجودش سرافراز است. گرچه کربلا تجلیگاه غیرت بود و غیورترین مردان تاریخ شکوه غیرت را در آن جا به نمایش گذاشتند، ولی غیرت عباس بن علی (ع) در دفاع از حق برجستگی دیگری داشت. آن بزرگوار در دفاع از حریم ولایت آنچنان جانبازی نشان داد که تاریخ نمونهای برای آن ندارد.
شجاعت و رزم آوری عنصر دیگر شخصیت حضرت باب الحوائج است. هیبت و مهابت حضرت در کربلا چنان بود که افواج سپاه دشمن همچون رمه از برابرش میگریختند. اخلاص نیز در وجود عباس بن علی (ع) جامه کمال پوشید، آن بزرگوار همه توان خویش را در طبق اخلاص نهاد و در پیشگاه ولایت و امام بر حق خویش نثار کرد.
به همین خاطر است که امام صادق (ع) هنگام زیارت قبر مطهر حضرت عباس بن علی (س) به غایت اخلاص آن حضرت تأکید میفرماید: حضرت باب الحوائج تنها در صحنه فضائل اخلاقی و میادین نبرد قهرمان نبود، بلکه در دانش و حکمت نیز تالی معصوم و قهرمان صحنه دانش به شمار میرود.
قمر بنی هاشم الگوی جانبازان
به منظور گرامی داشت خاطره ایثارگریهای جانبازان عزیز، سالروز ولادت با سعادت بزرگ جانباز کربلا، حضرت عباس علیه السلام به عنوان روز جانباز نامیده شده است. جانبازان با الهام از کردار و منش آن بزرگوار، درس فداکاری و شجاعت و وفا آموختند و در عمل نیز آن را به اثبات رسانیدند. این عزیزان در راه دفاع از اهداف مقدس اسلام، تا پای جان ایستادند و با اهدای بخشی از وجود خود، از حریم اسلام محافظت نموده، حماسهای جاوید آفریدند. آنها امروز نیز با حضور در صحنههای مختلف سیاسی، فرهنگی، علمی و ورزشی، از ارزشها و اهداف انقلاب اسلامی دفاع نموده و با عمل به دستورات و احکام الاهی، الگوی شایستهای برای جوانان و همه مردم انقلابی به شمار میآیند.
به هر حال، جانباز قهرمان کربلا، همه صفاتی را که یک پیرو واقعی معصوم باید داشته باشد، دارا بود. او آموزگاری است که چگونگی پیروی از ولایت و جانبازی در راه حقیقت را به دیگران آموخته است. همین امر سبب شده است که در روز قیامت همه شهدا بر مقام و منزلت آن بزرگ مرد تاریخ غطبه بخورند. همچنانکه حضرت سجاد (ع) میفرماید: «عمویم عباس در پیشگاه خداوند منزلتی دارد که در روز قیامت همه شهدا غبطه اش را میخورند.
روز جانباز فرصت مناسبی است که نسل امروز ما علاوه بر الگوپذیری از رشادتها و جانبازیهای حضرت عباس (ع) در وقایع دفاع مقدّس و دلاوریها و شجاعتهای جانبازان عزیز و غیرتمند ایران اسلامی به مطالعه بپردازند و درسها و پیامهای زندگی ساز را از متن این تاریخ ماندگار استخراج نمایند.
سالروز ولادت جانباز سترگ کربلا را که مظهر غیرت و شجاعت است به همه پیروان ولایت بویژه جانبازان رشید و دلاور میهنمان تبریک میگوییم.
گزارش از عباس نواییان...