لطیفی: روزآمدسازی محتوای کتاب‌ها در دستور سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش‌وپرورش، علی لطیفی برخی ابعاد مربوط به فرآیند روزآمدسازی و بهسازی کتاب‌های درسی را در راستای عملیاتی‌سازی منویات رهبری تشریح کرد.

لطیفی در پاسخ به این سؤال که در راستای آنچه به‌عنوان تغییرات در سرفصل‌های درسی به‌منظور پویایی و بالندگی محتوای کتاب‌های درسی از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد چه اقداماتی صورت پذیرفته است؟؛ گفت: قبل از هر چیز لازم است یک مقدمه را در راستای شفاف‌سازی اذهان عمومی در خصوص فرآیند تألیف و چاپ کتاب درسی بیان کنم. فرآیند چاپ کتاب درسی فرآیندی پیچیده است و اقتضاعات کارشناسی خودش را دارد. همچنین فرآیند چاپ‌سپاری با توجه به حجم ۱۵۰ میلیون جلدی کتاب‌های درسی برای ۹۷۰ عنوان کتاب در پایه‌ها و شاخه‌های مختلف فرآیندی زمان بر است و برای اینکه کتاب درسی، سال بعد در موعد مهر به‌دست دانش‌آموز برسد باید روزانه ۴۰۰ هزار جلد کتاب درسی چاپ شود. پس چاپ و تولید کتاب درسی نیازمند یک فرآیند پیشینی و پسینی است و هرگونه تغییری نیز در چارچوب یک نقشه طراحی شده باید صورت پذیرد.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در ادامه افزود: به‌منظور اجرای هر تغییری در کتاب درسی باید با پیش‌بینی نسبت به کلیت فرآیند و اشاعه و پشتیبانی و آموزش معلمان نیز توجه داشت. آنچه مقام معظم رهبری بر آن تأکید کردند در واقع بیان یک خواست اجتماعی و مطالبه‌ی مردمی است که از سطوح و لایه‌های مختلف گزارشات آن به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی نیز رسیده است. بر این اساس دو فرآیند را در پیش داریم، فرآیند بهسازی و فرآیند روزآمدسازی کتاب‌های درسی در دستور کار سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی است.

لطیفی در خصوص بهسازی کتاب‌های سال تحصیلی جدید گفت: تغییرات از جنس بهسازی برای مهر امسال با توجه به نظرسنجی از معلمان و دانش‌آموزان و گزارشات مدارس صورت پذیرفته است و متناسب با نظرات کارشناسی است. اما آنچه مربوط به‌روزآمدسازی کتاب‌های درسی است مبتنی بر این نکته است که کتاب درسی یک عمر و اعتبار در یک بازه تاریخی به‌طور متوسط بین ۵ تا ۱۵ سال دارد و مجموعه‌ای از عوامل مختلف بر عمر این محتوا تأثیر دارند؛ لذا گاهی در برخی مقاطع نوع تغییرات بهسازی و گاهی تحولی و اساسی از جنس روزآمدسازی است که باید در یک دوره تحصیلی با توجه به اقتضاعات پایه‌ها و محتوایی که در آن دوره مد نظر است روزآمدسازی همچون زنجیره‌ای از داده‌ها و اطلاعات طراحی شود. اینجا دیگر نمی‌شود یک کتاب درسی را مرمت کرد و تغییر باید ساختاری و مبتنی بر نقشه یک دوره تحصیلی باشد. بنابر این اقدام کوتاه‌مدت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برای مهر امسال بر اساس نظرات کارشناسی معلمان و مطالبه عمومی بهسازی است. به‌طور مثال در برخی تکالیف در کتاب‌های درسی و مواردی مثل سواد رسانه‌ای و هدایت شغلی، برخی بهسازی‌ها هم در حوزه زیبایی‌شناختی کتاب درسی از نظر فرم و تصویرگری است که با توجه به ظرافت‌ها و دقت و زمان مورد نیاز برای هر کار هنری باید صرف شود، مورد نظر است.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در خصوص اقدام بلندمدت سازمان گفت: اقدام بلندمدت سازمان پژوهش از جنس روزآمدسازی است که ناظر بر بازطراحی کلیت کتاب‌های درسی، عناوین دروس و توزیع محتوای زمان آموزش است که بر اساس یک مجموعه از مطالعات راهبردی و توان کارشناسی داخل و بیرون سازمان پژوهش صورت می‌گیرد.

لطیفی در پاسخ به این سؤال که دانش‌آموزان در گروه‌های سنی مختلف چه مطالبی را می‌خوانند گفت: آنچه تغییر از نوع بهسازی است از طریق رسانه‌ها برای سال تحصیلی آتی اعلام خواهد شد، ولی آنچه از جنس روزآمدسازی است در قالب راهنما‌ها و چارچوب‌های محتوای درسی در اختیار معلمان و مدارس و خانواده‌ها قرار می‌گیرد.

لطیفی خاطر نشان کرد: در کشور اسناد بالادستی و تحولی بسیار خوبی داریم، اما این اسناد نیاز به ترجمه و اجتماعی‌سازی برای عموم و به‌ویژه معلمان را دارد تا بتواند یک تغییر نگرش در زاویه نگاه به اجرای محتوای درسی داشته باشد. هر محتوایی باید با نگرش و جهت‌گیری دقیق و درست برای فهم دانش‌آموز؛ آموزش داده شود و این نیاز به هدف‌گذاری دارد و کار این راهنما‌ها ترسیم این هدف‌گذاری است.