اتکای بیش از حد به ابزار‌های هوش مصنوعی بر رشد شناختی دانش‌آموزان اثر منفی می‌گذارد

به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از یورونیوز، استفاده از هوش مصنوعی (AI) در کلاس درس بستر بحث‌های متعددی بوده و صاحبنظران هنوز در تلاشند تا نقش آن را تعریف و روش‌های موثری برای نظارت بر استفاده از آن ایجاد کنند.

 

با این حال و بر اساس تحقیقات جدید، هوش مصنوعی در موارد خاص می‌تواند به ویژه برای دانش‌آموزانی که با عملکرد‌های اجرایی مانند تمرکز و توجه دست و پنجه نرم می‌کنند، مفید باشد و به پر کردن شکاف‌های عملکردی در بین دانش‌آموزان کمک کند.

 

مطالعه‌ای که اخیراً توسط محققان دانشگاه «لوند» در سوئد انجام شده، به چگونگی درک دانش‌آموزان نوجوان از مفید بودن هوش مصنوعی در کلاس درس پرداخت.

 

«یوهان کلارین» نویسنده اصلی این مطالعه گفت: ما متوجه شدیم دانش‌آموزانی که چالش‌های عملکرد اجرایی بیشتری دارند، ابزار‌های هوش مصنوعی مولد را برای کار‌های مدرسه، به‌ویژه برای تکمیل تکالیف مفید می‌دانند.

 

به گفته او، این امر ظرفیت ابزار‌های هوش مصنوعی را به عنوان کمک‌های حمایتی برای دانش‌آموزانی که با فرآیند‌های شناختی ضروری در جهت موفقیت تحصیلی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، برجسته می‌کند.

 

محققان ارتباطی بین تمایل و ترجیح دانش‌آموزان برای استفاده از هوش مصنوعی و گرایش آنها به تجربه سطوح بالاتری از برخی مشکلات از جمله مسائل مربوط به برنامه‌ریزی، تنظیم هیجانات و تکمیل وظایف شناسایی کردند.

 

یافته‌های این پژوهش در نشریه Frontiers in Artificial Intelligence منتشر شد.

 

این تحقیق بر اساس دو مطالعه انجام شد؛ اولین مطالعه شامل ۳۸۵ دانش‌آموز ۱۲ تا ۱۶ ساله از چهار مدرسه ابتدایی در جنوب سوئد بود و دومی هم بر روی ۳۵۹ دانش‌آموز ۱۵ تا ۱۹ ساله متمرکز بود که در همان دبیرستان ثبت‌نام کرده بودند.

 

مطالعات نشان داد ۱۴.۸ درصد از دانش‌آموزان جوان‌تر، از هوش مصنوعی مولد به عنوان بخشی از ابزار آموزشی خود استفاده می‌کردند، در حالیکه این عدد در دانش‌آموزان بزرگتر ۵۲.۶ درصد است.

 

در میان ربات‌های چت هوش مصنوعی، «چت جی پی تی» مورد ۷۰ درصد دانش‌آموزان جوان‌تر و ۸۸.۹ درصد از دانش‌آموزان بزرگ‌تر است.

 

 

بر اساس این مطالعه، دانش‌آموزانی که در تکالیف مدرسه خود با چالش‌هایی مانند مشکلات برنامه‌ریزی و انعطاف‌پذیری شناختی مواجه بودند، ابزار‌های هوش مصنوعی را به‌ویژه برای تکمیل تکالیف مفید یافتند.

 

«کلارین» می‌گوید: از آنجایی که این دانش‌آموزان ممکن است در تکمیل تکالیف مدرسه‌شان مشکل داشته باشند، یک ابزار حمایتی که آنها را در آخرین مراحل تکالیف مدرسه راهنمایی می‌کند، ممکن است احتمال تکمیل به موقع آن را افزایش دهد.

 

آنها همچنین از هوش مصنوعی به‌عنوان یک ابزار جبرانی برای تسهیل انجام وظایف پیچیده یا غلبه بر مشکلات برنامه‌ریزی استفاده کردند.

 

با این حال، محققان هشدار دادند که استفاده مداوم از ابزار‌های هوش مصنوعی برای تکالیف مدرسه، خطر اتکای بیش از حد به آنها را به همراه دارد.

 

استفاده از هوش مصنوعی برای تکمیل تکالیف ممکن است منجر به کاهش رشد مهارت‌های شناختی حیاتی شود؛ به‌ویژه در دوران نوجوانی، که دوره‌ای کلیدی برای توسعه عملکرد‌های اجرایی است.

 

در نتیجه، اتکای شدید به هوش مصنوعی در این مدت و روی آوردن به آن به عنوان یک راه‌حل سریع به جای یادگیری چگونگی غلبه بر مشکلات می‌تواند در پیشرفت طبیعی این توانایی‌ها در دانش‌آموزان جوان اختلال ایجاد کند و انجام کار‌های پیچیده را در زندگی برای آنها دشوارتر کند. 

 

«کلارین» گفت: اگر دانش‌آموزان به جای تقویت توانایی‌های موجود خود به هوش مصنوعی تکیه کنند، این می‌تواند رشد را متوقف کند یا حتی منجر به زوال مهارت‌های شناختی ضروری برای تکمیل موفقیت‌آمیز تکالیف مدرسه شود.

 

او افزود: چنین تغییری ممکن است پیامد‌های بلندمدتی داشته باشد، زیرا مهارت‌های مبتنی بر عملکرد‌های اجرایی نه تنها برای موفقیت تحصیلی بلکه برای نتایج مهم‌تر زندگی نیز ضروری است.

 

با این حال، از آنجایی که هوش مصنوعی به پیشرفت سریع خود ادامه می‌دهد و در آموزش ادغام می‌شود، به‌ویژه برای دانش‌آموزان جوان، نیاز به اطمینان از مفید بودن هوش مصنوعی بدون تأثیر بر رشد آنها وجود دارد.

 

به گفته «کلارین» مربیان باید به طور مداوم استفاده از هوش مصنوعی مولد و هدف آن را تعدیل کنند و بر استفاده از آن به عنوان یک ابزار تکمیلی و نه به عنوان جایگزینی برای مهارت‌های دانش‌آموزان تمرکز کنند.

 

وی اضافه کرد: ایجاد استاندارد‌ها و دستورالعمل‌های روشن برای استفاده ایمن و مؤثر از هوش مصنوعی مولد در مدارس باید اولویت اصلی باشد.

 

مربیان و جامعه پژوهشی باید رویکردی فعالانه داشته باشند تا اطمینان حاصل کنند که پیشرفت‌های تکنولوژیکی محیط آموزشی را بهبود می‌بخشد نه اینکه مانع رشد آن شود.